Pierwsza jest odczytywaniem tekstu i tego, co on mówi. Druga jest wczytywaniem (wkładaniem) w tekst własnych przekonań lub twierdzeń "z zewnątrz" (np. rzekomo "neutralnych" światopoglądowo archeologów, biologów, filozofów, fizyków itp.).
Ową różnicę ilustrują dwa poniższe rysunki:
