Słownik symboliki biblijnej - recenzja

Jakiś czas temu na piątkowej grupie biblijnej rozpoczęliśmy studium pt. "Przegląd Starego Testamentu". Przyglądamy się Biblii jako jednej księdze opowiadającej jedną historię. Przygotowując się do spotkań odkryłem w zasadzie prostą rzecz, a mianowicie, że czytanie Biblii jako jednej książki wymaga treningu w dziedzinie sztuki czytania. Taka umiejętność odczytywania struktury i głównego przesłania Biblii jako całości pomoże nam dostrzec schemat działania Boga w historii oraz zrozumieć poszczególne księgi.

Interpretując poszczególne części Pisma oczywiście musimy wziąć pod uwagę historyczne uwarunkowania, zasady gramatyki, język, rodzaje literackie itd. Peter J. Leithart dodaje jednak, że jeśli nie będą nas one prowadziły do typologii – nie będzie to chrześcijańska interpretacja. Czym jest typologia?

Typologia mówi o ustanowionych przez Boga wzorcach (schematach) pojawiających się i powtarzających poprzez całe Pismo Święte. Typologia jest pomocna szczególnie w dwóch aspektach:
- pomaga dostrzegać w jaki sposób Chrystus jest obecny w ST
- pomaga dostrzec samą strukturę ST
Dr James Jordan i dr Peter Leithart wyodrębnili następującą strukturę powtarzającą się poprzez całe Pismo Św.: 
1. Stworzenie
2. Upadek
3. Sąd
4. Odnowienie.

1. Bóg stwarza świat (1 Mj 1-2), 
2. Adam grzeszy i spada na niego sąd. 
3. Adam jest wygnany z Ogrodu (1 Mj 3). Grzech narasta i zło pęcznieje (1 Mj 4-5). Nadchodzi Boży sąd, którym jest potop (1 Mj 6-8). 
4. Przychodzie jednak również ocalenie i nowe stworzenie z „nowego Adama”: Noego. 

Powyższy wzorzec powtarza się w całej Biblii, zarówno w całych księgach, jak i małych sekcjach tekstu. 

James Jordan zauważa, że Bóg w Biblii opowiada historię za pomocą symboli. Symbolami są gwiazdy, słońce, zwierzęta, kobieta, mężczyzna, małżeństwo, woda, góry, ogień, ziemia itd. Peter Leithart napisał, że Stary Testament jest ułożony zgodnie z rytmem „powtórek z pewnymi różnicami,” co stanowi mikrokosmos typologii Nowego Testamentu. Dawid jest „typem” Jezusa, ale jest on równie¿ „antytypem” Adama. 

Stary Testament to zatem "wystawa" ewangelii ukryta za kurtyną symboli, obrazów i cieni. Już choćby z tego powodu powinniśmy baczniej przyglądać się jego treści, strukturze, symbolice. Historie Starego Testamentu zazębiają się ze sobą, np. nie zrozumiemy opisu życia Dawida jeśli nie znamy historii Mojżesza. Nie zrozumiemy historii Mojżesza jeśli nie znamy wydarzeń z czasów Noego. Nie zrozumiemy Księgi Ezechiela, jeśli nie będziemy wiedzieli w jaki sposób zbudowana i wystrojona była Świątynia. Nie zrozumiemy symboliki budowy Świątyni, jeśli nie wiemy jak wyglądał Ogród Eden i w jaki sposób Bóg uporządkował świat w pierwszych dwóch rozdziałach Pisma Świętego

Niestety dziś wielu chrześcijan nie za bardzo wie co zrobić ze Starym Testamentem. Liberalna teologia XIX oddzieliła zupełnie Nowy Testament od Starego nieomal tak jak heretyk Marcjon, który uważał, że Bóg Nowego Testamentu to zupełnie inny Bóg niż Jahwe Starego Testamentu. Oczywiście jeśli jesteśmy chrześcijanami powinniśmy pamiętać, że mamy żyć "każdym słowem" (Mt 4:4, 2 Tm 3:16) pochodzącym z ust Bożych. 

Dlatego cieszy mnie wydanie Słownika Symboliki Biblijnej. Jest to encyklopedia, kompendium dotyczące symboli biblijnych. Nierzadko się zdarza, że biblijną symbolikę wyjaśniamy za pomocą ich współczesnych konotacji. Autorzy dokonali jednak cennej pracy wyjaśniając biblijne symbole w ich literackim i historycznym kontekście.

Symbolika biblijna powinna być bliska każdemu czytelnikowi Pisma Świętego. Powinna być studiowana niczym język kraju, do którego chcemy się udać. Dla mnie jako czytelnika, ale również i pastora poznawanie i wyjaśnianie symboli opowiadanych przez Boga w Biblii jest niesamowitą przygodą. Dodam, że bardzo praktyczną. Pozwala bowiem spoglądać na rzeczywistość, a więc Boże symbole wokół nas ze "słownikiem" Pisma Świętego. 

Przykładem są flagi państw zawierające symbole słońca, czy gwiazd, księżyca, a więc w biblijnym języku, symbole panowania i władzy: "aby panowały nad dniem i nocą". 

Małżeństwo - obraz więzi Chrystusa z Kościołem.
Ogień - symbol Ducha Świętego lub sądu
Woda - symbol chrztu i oczyszczenia z grzechów
Morze - symbol pogańskich narodów
Ziemia - symbol narodu Izraela

Szczerze polecam Słownik Symboliki Biblijnej. Dla pastorów, nauczycieli Słowa Bożego powinna być to pozycja obowiązkowa na półce. Dla czytelników Pisma Świętego zaś będzie bardzo pomocna w zrozumieniu bogactwa języka i symboliki Biblii. 

Informacje:

Słownik symboliki biblijnej Obrazy, symbole, motywy, metafory, figury stylistyczne i gatunki literackie w Piśmie Świętym

Autor: Leland Ryken, James C. Wilhoit, Tremper Longman III
Data i miejsce wydania: Warszawa 2003
Tłumaczenie: Zbigniew Kościuk
Tytuł oryginału: Dictionary of Biblical Imagery
Format: 168 x 235 mm
Oprawa: twarda, szyta, obwoluta, złote tłoczenia
Liczba stron: 1248
Waga: 1.680 kg
Wydawca: Oficyna Wydawnicza VOCATIO

Książkę można zamówić przez stronę Wydawnictwa Vocatio.