Słowo "apokryf" czyli z gr. ápókryphos oznacza ukryty, tajemny. Apokryfy Starego Testamentu są częścią literatury wczesnego judaizmu, która powstała pomiędzy II w. przed Chr. a I w. po Chr. Są to księgi religijne, które jednak nie weszły w skład kanonu biblijnego. W tym sensie stosuje się też termin pseudoepigraf. Ich wartość wynika z tego, że pozwalają nam widzieć pewne wierzenia, idee, które były rozpowszechnione w ówczesnym czasie, lecz nie stanowiły depozytu wiary ludu Bożego. Książka "Apokryfy Starego Testamentu" są cennym źródłem owych wierzeń, a przekładu dokonali najwybitniejsi polscy bibliści. Wśród publikowanych ksiąg są: Księga Henocha, Testament Abrahama, Psalmy Salomona, Apokryf Ezechiela, Wyrocznie Sybilli, Psalmy syryjskie, Apokalipsa Abrahama.
Dlaczego owe księgi nie weszły w skład kanonu biblijnego? Kościół uznał, że nie zostały one napisane bezpośrednio pod wpływem Ducha Świętego. Jakie stosowano kryteria? Były to m.in.
- Niepewne pochodzenie tekstu.
- Niezgodność doktrynalna z księgami kanonicznymi.
- Błędy o charakterze historycznym., geograficznym, chronologicznym.
- Synkretyzm religijny zawarty w treści danej księgi.
- Wątki mitologiczne lub wręcz fantastyczne zawarte w tekście.
Ustalenie pełnej liczby apokryfów nie jest możliwe. Wiele z nich powstawało pod różnymi tytułami w niewielkich wspólnotach religijnych. Uważa się, że apokryfami Starego Testamentu jest obecnie ok. 60-70 pism. Możemy je podzielić na 3 grupy: opowiadania, pisma dydaktyczne, apokalipsy. Pisane były głównie w językach: hebrajskim, aramejskim, greckim. Do naszych czasów dotarły najczęściej za pośrednictwem autorów chrześcijańskich. Działo się tak dlatego, że chrześcijańscy pisarze traktowali teksty judaistyczne jako przygotowanie do nauczania Jezusa. W niektórych sytuacjach opisane tam wydarzenia czy wypowiedzi traktowali jako zapowiedź rzeczywistości, która nadejdzie wraz z przyjściem Mesjasza.
Dla mnie jako czytelnika Biblii szczególnie interesująca jest Księga Henocha, która składa się z 3 części. Były one przypisywane Henochowi, którego imię pojawia się w Księdze Rodzaju 5:23. Dowiadujemy się o nim, że „zniknął, bo zabrał go Bóg”. Ta krótka informacja stała się powodem wielu domysłów dotyczących jego losu. Księgi Henocha są próbą odpowiedzi na pytania o to, co się z nim stało. Pierwsza Księga Henocha podaje, że Henoch wstąpił do nieba, gdzie objawiono mu tajemnice świata i dziejów ludzkich. Czytamy tam również na temat aniołów oraz ich upadku. Pojawia się w niej także postać Syna Człowieczego, który będzie sprawował sąd. Księga Henocha jest cytowana w Liście Judy 14 (co nie czyni jej kanoniczną). Druga Księga Henocha ukazuje jego wędrówkę przez siedem niebios do Boga i powrót na ziemię. W Trzeciej Księdze Henocha zawarty jest opis wędrówki rabbiego Iszmaela do nieba, gdzie spotyka uwielbionego Henocha, który przybrał postać anioła Metatrona.
Apokryfy są cennym świadectwem epoki, w której powstały. Są więc znaczącym źródłem literatury starożytnej. Nie mogą oczywiście stanowić źródeł doktryny teologicznej, lecz możemy dzięki nim poznać pewne tendencje obecne w starożytnym judaizmie.
Od początku XX wieku wzrasta zainteresowanie apokryfami, a niniejsze pozycja jest odpowiedzią na współczesne zaciekawienie ich treścią - szczególnie wśród literaturoznawców, biblistów i historyków sztuki. Dlatego uważam, że pozycja Wydawnictwa Vocatio znakomicie odpowiada na niniejsze zapotrzebowanie. Polski przekład części apokryfów Starego Testamentu został dokonany pod kierownictwem naukowym ks. prof. dr hab. Ryszarda Rubinkiewicza. Polecam tę pozycję również studentom teologii oraz czytelnikom Biblii.
Opracowanie i wstępy: ks. Ryszard Rubinkiewicz SDB
Wydawca: Oficyna Wydawnicza "Vocatio"
Stron: 456.
Rok Wydania 1999.
Oprawa twarda
Zamówienia TUTAJ.
