poniedziałek, 11 marca 2024

Teologia zwierząt

Na zwiastowanie proroka Jonasza nawraca się cała Niniwa: mieszkańcy oraz sam król. Jednak pokuta i jej zewnętrzny wyraz dotyczą nie tylko ludzi.

(7) Na polecenie króla i jego dostojników ogłoszono taki rozkaz: Ludzie i zwierzęta, bydło i owce niech nic nie jedzą, niech się nie pasą i niech nie piją wody! (8) Niech włożą włosiennice, zarówno ludzie jak i bydło, i niech żarliwie wołają do Boga, niech każdy zawróci ze swojej złej drogi i od bezprawia, własnoręcznie popełnionego. (9) A może Bóg znów się użali i odstąpi od swojego gniewu, i nie zginiemy. (Jonasza 3:7-9)

Dekret króla dotyczy również zwierząt (3:7). Nawet zwierzęta biorą udział w zbiorowej pokucie. Zamiast siodeł, uprzęży i wodzy zwierzęta będą nosić szaty pokuty. Zabawnie jest wyobrażać sobie te domowe  i hodowlane zwierzęta ubrane w wory wraz ze swoimi panami. Ale one również uczestniczą w ważnej teologicznej lekcji. Wydaje się, że król Niniwy robił więcej niż sam rozumiał.

W Biblii zwierzęta są zawsze obrazami lub symbolami ludzkości. Różne rodzaje zwierząt symbolizują różne rodzaje ludzi. Np. zwierzęta nieczyste symbolizowały pogan w Starym Testamencie. Zakaz ich spożywania oznaczał zakaz przejmowania nie-żydowskich zwyczajów i wierzeń (nie chodziło tu o zdrowotną dietę). Salomon pisze, że mamy uczyć się od mrówki i borsuka. 

W Nowym Testamencie Pan Jezus jest nazywany Barankiem Bożym, lwem z pokolenia Judy. Herod nazywany jest lisem. Mamy być sprytni jak węże, lecz niewinni jak gołębica. Pan Jezus ostrzegał przed rzucaniem pereł przed wieprze (mówił o pewnych ludziach). Fałszywi nauczyciele są przyrównani do wilków. Ci, którzy wracają do starego życia sprzed nawrócenia są przyrównani do świń oraz psów. Życie ludzi i zwierząt jest zawsze ze sobą powiązane, ponieważ zwierzęta uczestniczą w losach ludzi.

W Księdze Rodzaju 3, przekleństwo, które wchodzi na świat z powodu grzechu Adama, spada na całe stworzenie, łącznie ze zwierzętami. Zwierzęta doświadczają sądu z powodu grzechu człowieka podczas potopu, giną z powodu grzechów faraona, są zabijane w systemie ofiarniczym z powodu grzechu człowieka. Kiedy właściciel zaniedbuje opiekę nad psem, chomikiem lub kotem, zwierzęta chorują lub umierają. Kury trzeba nakarmić, krowę wyprowadzić na łąkę, konia wyprowadzić na wybieg…

Istnieje związek między koroną stworzenia, człowiekiem, a resztą stworzenia, za które człowiek odpowiada jako delegowany przez Boga opiekun. Ponieważ Adam zgrzeszył, zwierzęta również doświadczają cierpienia, strachu, śmierci jako skutku grzechu. Jeśli jednak przekleństwo obejmuje zwierzęta, konieczne jest odkupienie, które obejmuje także zwierzęta. Najlepszym przykładem tej prawdy jest to, że zwierzęta zostają ocalone z potopu. Bóg nie tylko ocalił Noego i jego rodzinę na arce; uratował również królestwo zwierząt.

W Liście do Rzymian 8:18-23 czytamy: (18) Albowiem sądzę, że utrapienia teraźniejszego czasu nic nie znaczą w porównaniu z chwałą, która ma się nam objawić. (19) Bo stworzenie z tęsknotą oczekuje objawienia synów Bożych, (20) gdyż stworzenie zostało poddane znikomości, nie z własnej woli, lecz z woli tego, który je poddał, w nadziei, (21) że i samo stworzenie będzie wyzwolone z niewoli skażenia ku chwalebnej wolności dzieci Bożych. (22) Wiemy bowiem, że całe stworzenie wespół wzdycha i wespół boleje aż dotąd. (23) A nie tylko ono, lecz i my sami, którzy posiadamy zaczątek Ducha, wzdychamy w sobie, oczekując synostwa, odkupienia ciała naszego.

Wydaje się, że Paweł tutaj naucza, że zwierzęta i cała reszta stworzenia wzdychają za pragnieniem odkupienia. Biblia mówi o nowym, odkupionym stworzeniu, o zmartwychwstaniu, którego częścią są również zwierzęta. Jest wiele tajemnic i pytań bez odpowiedzi, ale przynajmniej możemy powiedzieć, że odkupienie jest pakietem o szerokich, wręcz kosmicznych wymiarach. Z powodu tego połączenia wszystkich stworzeń z ludzkością, całkowicie właściwe jest włączenie zwierząt w ten symboliczny akt pokuty w Niniwie. Zatem, król nie jest głupi ani śmieszny. Jego dekret odzwierciedla prawdy z Listu do Rzymian 8 na tysiąc lat przed napisaniem przez Pawła tego listu! Pomyślmy o tym w następujący sposób: gdyby Niniwa była zniszczona, ucierpieliby nie tylko ludzie, ale i zwierzęta. Wszyscy byli w tym razem. Pokuta ludzi oznacza, że zwierzęta również zostaną oszczędzone. To nie powinno nas dziwić, jeśli rozumiemy jak to działa w Bożym świecie.